طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی

   اطلاعات طرح در سیمابر استان گلستان

اطلاعات طرح در درگاه ملی آمار

فهرست و لینک نشریات نتایج طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی

        نتایج طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری    ( 1396 و 1395 و 1394 و 1393 و 1392 و 1391 و 1390 و 1389 و 1388 )

     نتایج طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای روستایی ( 1396 و 1395 و 1394 و 1393 و 1392 و 1391 و 1390 و 1389 و 1388 )

تاریخچه تولید آمار هزینه و درآمد خانوار

بــررســی‌ هـزینــه‌ و درآمد خانــوار (بودجه‌ خانوار)، برای‌ اولیــن‌ بــار در ســال‌ 1314 تــوســط بــانـک‌ ملـی‌ ایران‌ انجــام شــده و هــدف‌ اصلــی‌ ایــن‌ بـررسـی‌، بـــه‌ دست‌ آوردن‌ ضرایب‌ مصرف‌ برای‌ محاسبه‌ شاخص‌ هزینه‌ زندگی‌ بوده است. در ســال 1338، اداره‌ بــررسـی‌هــای‌ اقتصادی‌ بانک‌ ملـی‌ ایـران‌ بــه‌ منظور تجـدیـد نـظـر در ضـرایـب‌ اهــمیــت‌ شـاخـص‌ هـزینــه‌ زنــدگی‌، در23 شهر کشور، با مراجعــه بــه خــانـوارهای نمــونـه بــه تهیــه آمــار در ایـــن‌ زمینــه‌ مبــادرت‌ نمــود. از ســال‌ 1344 بـانـک‌ مرکــزی‌ ایــران‌، بــررسـی‌هــایــی‌ را در مـــورد هــزینــه‌ و درآمد خـانـوارهـای‌ شهــری‌، بـه‌طـــور مـرتــب‌ انــجام‌ داده اســـت.

از سال‌ 1347، آمــارگیــری‌ از هـــزینـه خـانـوارها در نقاط شهـری‌ و در مقیـاســی‌ گستــرده‌تــر، تـوســط مــرکز آمار ایران‌ شـروع‌ شــد. ایــن آمــارگیـری از سال 1353 عـلاوه بـر هزینـه، درآمد خانـوارهـای شهـری را نیـــز شـامـل مــی‌شـود و تــاکنــون بـه استثنــای سـال‌هــای 1355، 1357و 1360، همــه سـالـه انجــام شده و‌ نتایج‌ آن‌ استخراج‌ و منتشر شده ‌است‌.

آمــارگیــری‌ از هــزینــه‌ و درآمد خانوارهای روستایی‌، در ســـال‌ 1342 بـــرای اولیــــن بــار تـــوســط اداره‌ کـل‌ آمـار عمــومــی‌ سـابــق‌ انجــام‌ شــد و سپــس‌ بــا تــأسیــس‌ مــرکـز آمار ایران‌ در سال‌ 1344، در مقیاسی‌ وسیع‌تر، ادامه‌ یافت‌. در حـال‌ حـاضــر، آمــار هـزینــه‌ و درآمد خـانوارهای‌ شهــری‌، از طـریـق‌ دو منبـع‌ "مـرکـز آمار ایران‌" و "بانک‌ مـرکـزی‌ جمهـوری‌ اسلامـی‌ ایران" و آمـار هـزینـه‌ و درآمد خــانــوارهـای‌ روستـایـی‌، توسط‌ مرکز آمار ایران‌ منتشر می‌شود.

طــرح‌هــای مــذکــور، بــا استفاده‌ از توصیه‌های‌ ســازمــان‌ ملل‌ متحــد (بــر اساس‌ نشریه‌هایNHSCP)) وSNA  (System of National Accounts, 1993) بـه‌ روش‌ آمارگیـــری‌ نمــونــه‌ای،‌ از طـریــق‌ مــراجعه‌ به ‌‌خـانــوارهــای‌ نمونه‌ در نقاط شهری‌ و روستایی‌ انجام‌ می‌گیرد.

هدف كلي طرح

هدف كلي اين طرح، برآورد سالانه‌ي ميانگين هزينه‌هاي كل، خوراكی (در 10 صفت اصلي)، غيرخوراكی (در 10 صفت اصلي) و درآمد خانوارها و نيز برآورد تغييرات سالانه‌ي اين ميانگين‌ها در سطح مناطق شهري كل كشور و برآورد سالانه‌ي ميانگين هزينه‌هاي كل، خوراكی، غيرخوراكی ودرآمد خانوارها در سطح نقاط شهري هر يك از استان‌ها است.

كاربرد اساسي و متنوع از نتايج اين طرح آمارگيري در بررسي الگوي مصرفي خانوارها، مطالعه روند مصرف كالاها و خدمات، ارزيابي آثار سياست‌هاي اقتصادي در زمينه تأمين عدالت اجتماعي، بررسي توزيع درآمد و امكانات و تسهيلات خانوارها، مطالعه روابط متقابل ويژگي‌هاي اجتماعي-  اقتصادي خانوارها، فراهم آوردن امكان بررسي خانوارهاي زير خط فقر و سرانجام نقش مهم آن در تأمين اطلاعات مورد نياز حساب‌هاي ملي و منطقه‌اي، اهميت اين طرح را به خصوص در بررسي‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي اقتصادي-  اجتماعي كشور نشان مي‌دهد. هر ساله با مطالعات و بررسي‌هاي لازم و تطبيق با استانداردها و توصيه‌هاي بين‌المللي، تغييرات مورد نياز در راستاي تكامل تهيه و اجراي طرح، توسط كارشناسان مربوطه اعمال مي‌شود.

در اين راستا در سال 1383 براي اولين بار پرسشنامه طرح، براساس طبقه‌بنديCOICOP  (Classification of the Individual Consumption by Purpose ) تهيه و اجرا شد و در نشريه سال 1383 به بعد، جدول‌های جديدي بر اساس اين طبقه‌بندي ارائه شده است. همچنين براي حفظ سري زماني اطلاعات، اين طبقه‌بندي با طبقه‌بندي سابق تطبيق‌يافته است تا امكان مقايسه با نتايج سال‌هاي گذشته براي كاربران طرح فراهم آيد.

در اين طرح، اندازه نمونه با در نظر گرفتن خطاي نسبي كمتر از 10 درصد يا ضريب تغييرات كمتر از 0/05 ، به گونه‌اي بهينه شده است كه متوسط هزينه‌هاي كل، متوسط هزينه‌هاي خوراكي و دخاني، متوسط هزينه‌هاي غير خوراكي و درآمد خانوارها با دقت بالا قابل برآورد باشد .همچنين همراه با ارائه نتايج طرح، ”ضريب تغييرات“ برآورد انواع هزينه‌هاي خوراكي و غير خوراكي و درآمد خانوارها محاسبه و ارائه شده است. به اين ترتيب كاربران نتايج به‌راحتي مي‌توانند با محاسبه بازه اطمينان برآوردها، در مورد استفاده يا عدم استفاده از آنها، آگاهانه تصميم‌گيري كنند.

شايان ذكر است همسو با تغييرات فوق، از سال 1378 ، اقلام هزينه خانوار، علاوه بر پوشش اقلام مصرفي، مهمترين اقلام غير مصرفي سبد هزينه خانوار )از جمله پرداختي‌هاي انتقالي)  را نيز در بر گرفته است.

اقلام آماری

• متوسط هزینه‌های خالص سالانه یک خانوار شهری و روستایی
• متوسط هزینه‌های خالص خوراکی ،غیرخوراکی و دخانی سالانه یک خانوار شهری برحسب اقلام عمده
• متوسط هزینه‌های ناخالص خوراکی ،غیرخوراکی و دخانی سالانه یک خانوار شهری ‌در هر یک از دهک‌های هزینه سالانه
• متوسط هزینه‌های خالص خوراکی ،غیرخوراکی و دخانی سالانه یک خانوار شهری برحسب وسعت خانوار
• متوسط هزینه‌های خالص خوراکی ،غیرخوراکی و دخانی سالانه یک خانوار روستایی برحسب وسعت خانوار
• متوسط هزینه‌های خالص خوراکی ،غیرخوراکی و دخانی سالانه یک خانوار روستایی برحسب اقلام عمده
• متوسط هزینه‌های ناخالص خوراکی ،غیرخوراکی و دخانی سالانه یک خانوار روستایی ‌در هر یک از دهک‌های هزینه سالانه