سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390

 اطلاعات سرشماری در سیمابر استان گلستان

اطلاعات سرشماری در درگاه ملی آمار

 فرم‌های سرشماری

                فرم شناسنامه آبادی                              

                فرم فهرست‌برداری

                فرم 2 - پرسشنامه خانوار                      

                فرم 3 - پرسشنامه خانوار

نگاهی به سرشماری‌های نفوس و مسکن در ایران :

سرشماری عمومی نفوس و مسکن یکی از عمده‌ترین راه‌های شناخت کشورها برای برنامه‌ریزی، نظارت، کنترل و ارزیابی خدمات و فعالیت‌های ملی و منطقه‌ای می‌باشد. سابقه شمارش جمعیّت که اصطلاحاً سرشماری نفوس خوانده می‌شود از دیر باز مورد توجه کشورهای جهان بوده‌ است و همواره دولت‌ها کوشیده‌اند از این طریق، تعداد جمعیّت کشور و برخی از ویژگی‌های عمده‌ی مربوط به آن‌را جمع‌آوری کنند . امروزه در اغلب کشورها سرشماری نفوس به فاصله 5 یا10 سال یکبار به مرحله‌ی اجرا در می‌آید.

اولین قانون سرشماری در سال 1318 در مجلس شورای ملی وقت تصویب شد، از آن تاریخ تا سال 1334 اقدام قابل توجهی که منجر به سرشماری عمومی با پوشش کامل جمعیت کشور شود انجام نشد یا درصورت انجام، منجر به استخراج نتایج قابل استفاده نگردید. (شایان ذکر است قبل از اجرای سرشماری به روش نوین، در سال 1318 شمسی، سرشماری یک ‌روزه در 36 شهر کشور به عمل آمد، ولی این تلاش بنا به دلایلی ناتمام ماند).

در سال 1334 قانون "آمار و سرشماری" تصویب شد. دراجرای این قانون "سازمان آمار عمومی" به وزارت کشور وابسته شد و به "اداره‌ی کل آمار عمومی" تغییر نام داد. اولین سرشماری عمومی نفوس کشور درسال 1335 توسط این اداره‌ی کل برنامه‌ریزی و اجرا شد. در سال 1344 " اداره‌ی کل آمار عمومی" از وزارت کشور جدا و "مرکز آمار ایران " تأسیس شد. براساس قانون، این مرکز موظف شد هر 10 سال یک بار "سرشماری عمومی نفوس" را در کشور اجرا نماید. از سال 1345، سرشماری عمومی ضمن اضافه شدن مفهوم مسکن به"سرشماری عمومی نفوس و مسکن " تغییر نام داد و از آن پس هر 10 سال یک بار به طور مرتب اجرا شد. در سال 1385 همزمان با تدارک ششمین سرشماری عمومی نفوس و مسکن، دست‌اندرکاران امر، ضمن ملاقات حضوری با ریاست جمهور محترم، پیشنهاد کاهش فاصله اجرای سرشماری‌ها از 10 به 5 سال را به دلیل تحولات سریع جمعیت کشور و لزوم برنامه‌ریزی‌های کلان متناسب با این تحولات مطرح کردند که مورد تصویب قرارگرفت. این پیشنهاد بعدها توسط هیات دولت در قالب یک لایحه تنظیم و طبق مصوبه شماره 26581 /ت537147 و در جلسه‌ی مورخ 24/2/1386 لازم الاجرا شد. بر این اساس، سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 در دستورکار مرکز آمار ایران قرارگرفت.

در عملیات سرشماری به‌تدریج از تکنیک‌ها و روش‌های علمی ویژه‌ای استفاده شده است و بسیاری از کارشناسان در این زمینه تجربیات گرانب‌هایی را کسب کرده‌اند. درحال حاضر باتوجه به اینکه کشور در مرحله گذار از جامعه کمتر توسعه‌یافته به جامعه توسعه‌یافته می‌باشد؛ و از آانجائی که این رهگذر با تغییرات وسیع اجتماعی؛ اقتصادی و فرهنگی رو به رشد می‌باشد، بنابراین هرقدر که بتوان اطلاعات و آمار بهنگام‌تری درمورد جمعیت کشور بدست آورد؛ برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها از دقت و اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود.

حجم عملیات و فعالیت‌های لازم برای اجرای سرشماری به‌قدری وسیع و گسترده است که باید چند سال قبل از اجرای سرشماری برای هدایت و برنامه‌ریزی عملیات مربوط به آن اقدامات و فعالیت‌های منظمی آغاز گردد. بدین منظور در مرکز آمار ایران از اواخر سال 1387 فعالیت‌های مقدماتی صورت گرفت و در نیمه اول همین سال ستاد سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 به منظور سیاست‌گذاری‌، برنامه‌ریزی، هماهنگی، نظارت و هدایت فعالیت‌های مربوط به سرشماری در این مرکز تشکیل شد.

این ستاد برای انجام فعالیت‌های سرشماری، گروه‌های کاری مختلف را شامل می‌شود. علاوه بر این گروه‌ها، به منظور هماهنگی بیشتر و تسهیل در اخذ تصمیمات ستاد، گروه هماهنگی و تلفیق زیر نظر ستاد سرشماری کشور تشکیل و انجام وظیفه می‌کند. ریاست ستاد سرشماری کشور برعهده رییس مرکز آمار ایران است و قائم مقام ستاد سرشماری، معاون طرح‌های آماری مرکز آمار ایران می‌باشد. ستاد سرشماری کشور می‌کوشد از تجارب و تخصص‌های کارکنان سایر سازمان‌های دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی و بخش خصوصی نیز در اجرای سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 کشور بهره گیرد.

هدف کلی سرشماری

"گردآوری آمار و اطلاعات از کل جمعیت کشور به منظور شناخت و یژگی‌های جمعیت و مسکن در راستای تهیه‌ی اطلاعات مورد نیاز در برنامه‌ریزی‌های توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و نیز فراهم آوردن چارچوب‌های مناسب برای بررسی‌های آماری هدف کلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 محسوب می‌شود"