مقدمه :

"طرح آمارگیری نیروی‌كار" بر اساس نیاز برنامه‌ریزان و با هدف شناخت ساختار و وضعیت جاری نیروی كار و تغییرات آن اجرا مي‌شود. این هدف از طریق "برآورد شاخص‌های فصلي و سالانه‌ی نیروی كار در سطح كل كشور و استان‌ها"، "برآورد تعداد سالانه در سطح كل كشور و استان‌ها"، "برآورد تغییرات فصلي و سالانه‌ی شاخص‌های نیروی كار در سطح كل كشور و استان‌ها" و "برآورد تغییرات سالانه‌ی شاخص‌های نیروی كار در سطح استان‌ها" تأمین مي‌شود. این طرح منطبق بر آخرین توصیه‌هاي سازمان بین‌المللی کار بوده و براي مقایسه بین‌المللی شاخص‌هاي نیروي کار، امکان بهتري را فراهم می‌کند.

جامعه تحت پوشش طرح آمارگیری نیروی كار مجموعه افرادی است كه طبق تعریف، عضو خانوارهای معمولي ساكن یا گروهي در نقاط شهری یا روستایي كشور هستند. لذا، این طرح اعضای خانوارهای معمولي غیرساكن و اعضای خانوارهای مؤسسه‌ای را پوشش نمی‌دهد.

دریافت فایل pdf کل گزارش

خلاصه یافته‌ها :

• نرخ مشارکت اقتصادي جمعیت 15 ساله و بیش‌تر در استان گلستان 37/1 درصد و در کل کشور 40/9 درصد می‌باشد. استان گلستان از نظر شاخص نرخ مشارکت اقتصادي در جایگاه 26 ام کشور قرار دارد.
• نرخ بیکاري جمعیت 15 ساله و بیش‌تر در استان گلستان 9/0 درصد و در کل کشور 9/7 درصد می‌باشد. استان گلستان از نظر شاخص نرخ بیکاري جمعیت 15 ساله و بیش‌تر در جایگاه 13 ام کشور قرار دارد.
• نرخ بيكاری جمعيت 15-24 ساله نشان می‌دهد که میزان بیکاری در این گروه سنی در استان گلستان برابر 30/4 درصد و در کل کشور برابر 23/6 درصد می‌باشد. استان گلستان از این حیث در جایگاه 23 قرار دارد.
• سهم جمعیت 15 ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص در استان نشان می‌دهد که 17/2 درصد جمعیت شاغل دارای اشتغال ناقص زمانی هستند و این درحالی است میزان این شاخص در کل کشور 10/8 درصد می‌باشد. استان گلستان از نظر شاخص سهم جمعیت شاغل دارای اشتغال ناقص زمانی در جایگاه 6 ام کشور قرار دارد. به عبارت دیگر، 5 استان سهم اشتغال ناقص زمانی بالاتری نسبت به استان گلستان دارند.
• سهم اشتغال بخش‌هاي عمده اقتصادي استان گلستان شامل : بخش خدمات با 45/6 درصد، بخش صنعت با 32/4 درصد و بخش کشاورزی با 22 درصد که این شاخص در کل کشور برابر است با : بخش خدمات 50/4 درصد، بخش صنعت 33/8 درصد و بخش کشاورزی با 15/8 درصد. استان گلستان از نظر سهم شاغلان بخش‌ خدمات در جایگاه 19، بخش صنعت در جایگاه 18 و در بخش کشاورزی جایگاه 13 قرار دارد.

الف- نرخ مشارکت اقتصادي (نرخ فعالیت)

جمعیت فعال اقتصادی، تمام افراد ١5 ساله و بيش‌تر (حداقل سن تعيين شده)، که در هفته‌ تقويمى قبل از هفته آمارگيری (هفته مرجع) طبق تعريف کار، در توليد کالا و خدمات مشارکت داشته (شاغل) و يا از قابليت مشارکت برخوردار بوده‌اند (بيکار)، جمعيت فعال اقتصادی محسوب می‌شوند.

نرخ مشارکت اقتصادی : عبارت است از نسبت جمعيت فعال (شاغل و بيکار) ١5 ساله و بيش‌تر به جمعيت در سن کار، ١5 ساله و بيش تر، ضرب در ١٠٠

بررسی نرخ مشارکت اقتصادي جمعیت 15 ساله و بیش‌تر در زمستان 1399 کل کشور و استان گلستان نشان می‌دهد که در کل کشور 40/9 درصد و در استان گلستان 37/1 درصد جمعیت در سن کار (15 ساله و بیش‌تر) از نظر اقتصادي فعال بوده‌اند؛ یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. (نمودار 1)

نتایج نرخ مشارکت اقتصادي در کل کشور و استان گلستان در زمستان 1399 نشان می‌دهد که نرخ مشارکت اقتصادی در استان گلستان نسبت به کل کشور به تفکیک سکونت همواره کمتر بوده است. مقایسه تغییرات نرخ مشارکت اقتصادي کل کشور و استان گلستان در زمستان 1399 با فصل مشابه سال قبل (زمستان 1398) و فصل قبل (پاییز 1399)، به تفکیک جنسیت و سکونت در جدول 1 آورده شده است.

بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادي استان گلستان نشان می‌دهد که این شاخص، در استان گلستان نسبت به فصل مشابه در سال قبل (زمستان 1398)، 3/7 درصد کاهش و نسبت به فصل قبل (پاییز 1399) 1/8 درصد کاهش داشته است.

جدول 1- نرخ مشارکت اقتصادی استان گلستان و کل کشور

نمودار 1- مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی استان گلستان و کشور

بررسی نرخ مشارکت استان‌های کشور در زمستان 1399، نشان می‌دهد استان یزد با 49/5 درصد بالاترین نرخ و استان سیستان و بلوچستان با 33/5 درصد پایین‌ترین نرخ مشارکت را در بین استان‌‌های کشور دارا هستند. استان گلستان از نظر شاخص نرخ مشارکت اقتصادي (نرخ فعالیت) در جایگاه 26 کشور قرار دارد. (نمودار 2)

نمودار 2- مقایسه نرخ مشارکت استان‌های کشور در زمستان 1399

میزان تغییرات نرخ مشارکت اقتصادي استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل مشابه سال قبل (زمستان 1398) نشان می‌دهد که این تغییرات در 6 استان افزایشی، در 2 استان بدون تغییر و در 23 استان کاهش داسته است که استان گلستان از این حیث در جایگاه 30 کشور قرار دارد. (نمودار 3)

نمودار3- میزان تغییرات نرخ مشارکت اقتصادي استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل مشابه سال قبل (زمستان 1398)

میزان تغییرات نرخ مشارکت اقتصادي استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل قبل (پاییز 1399) نشان می‌دهد که این تغییرات در 9 استان افزایش، در 20 استان کاهش و در 2 استان بدون تغییر بوده است که استان گلستان از این حیث در جایگاه 29 کشور قرار دارد. (نمودار 4)

نمودار 4- میزان تغییرات نرخ مشارکت اقتصادي استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل قبل (پاییز 1399)

ب- نرخ بیکاري :

بيکار به تمام افراد ١5 ساله و بيشتر اطلاق می‌شود که:

1- در هفته مرجع فاقد کار باشند (دارای اشتغال مزدبگيری يا خوداشتغالى نباشند).

2- در هفته مرجع و يا هفته بعد از آن آماده برای کار باشند (برای اشتغال مزدبگيری يا خوداشتغالى آماده باشند).

3- در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن جويای کار باشند (اقدامات مشخصى را به منظور جستجوی اشتغال مزدبگيری و يا خوداشتغالى به‌عمل آورده باشند).

افرادی که به دليل آغاز به کار در آينده و يا انتظار بازگشت به شغل قبلى جويای کار نبوده، ولى فاقد کار و آماده برای کار بوده‌اند نيز بيکار محسوب می‌شوند.

نرخ بیکاري : عبارت است از نسبت جمعيت بيکار به جمعيت فعال (شاغل و بيکار)، ضرب در ١٠٠.

بررسی نرخ بیکاري جمعیت 15 ساله و بیش‌تر استان گلستان و کشور نشان می‌دهد که در استان گلستان 9/0 درصد و در کل کشور 9/7 درصد از جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند.

براساس این نتایج، استان گلستان دارای نرخ بیکاري (13/9 درصد) در زنان و (8/0 درصد) در مردان می‌باشد. همچنین نرخ بیکاري استان گلستان در نقاط روستایی (9/7 درصد) و در نقاط شهري (8/5 درصد) بوده است.

بررسی تغییرات نرخ بیکاري استان گلستان نشان می‌دهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه سال قبل (زمستان 1398)، 3/0 درصد کاهش و نسبت به فصل قبل (پاییز 1399) 0/3 درصد کاهش داشته است. (جدول 2 و نمودار 5)

جدول 2- نرخ بیکاری استان گلستان و کشور

نمودار 5- نرخ بیکاری استان‌ گلستان و کشور

بررسی نرخ بیکاری استان‌های کشور در زمستان 1399، نشان می‌دهد استان مرکزی با 6/8 درصد پایین‌ترین نرخ و استان کردستان با 18/8 درصد بالاترین نرخ بیکاری را در بین استان‌‌های کشور دارا هستند. استان گلستان از نظر شاخص نرخ بیکاری در جایگاه 13 کشور قرار دارد.  (نمودار 6)

نمودار 6- مقایسه نرخ بیکاری استان‌های کشور در زمستان 1399

میزان تغییرات نرخ بیکاری استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل مشابه سال قبل (زمستان 1398) نشان می‌دهد که این تغییرات در 20 استان کاهش و در 11 استان افزایش داشته است و استان گلستان از این حیث در جایگاه 3 در بین استان‌های کشور قرار دارد. (نمودار 7)

نمودار 7-میزان تغییرات نرخ بیکاری استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل مشابه سال قبل(زمستان 1398)

میزان تغییرات نرخ بیکاری استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل قبل (پاییز 1399) نشان می‌دهد که این تغییرات در 13 استان کاهش و در 18 استان افزایش داشته است و استان گلستان از این حیث در جایگاه 13 کشور قرار دارد. (نمودار 8)

نمودار 8- میزان تغییرات نرخ بیکاری استان‌های کشور در زمستان 1399 نسبت به فصل قبل (پاییز 1399)

  نرخ بيكاری جمعيت 15-24 ساله نشان می‌دهد که میزان بیکاری در این گروه سنی در استان گلستان برابر 30/4 درصد و در کل کشور برابر 23/6 درصد می‌باشد. استان گلستان از این حیث در جایگاه 23 در بین استان‌های کشور قرار دارد. (نمودار 9)

 این نرخ بیکاری در استان گلستان برای مردان 28/0 درصد و برای زنان 41/0 درصد و برای نقاط شهری 34/4 درصد و برای نقاط روستایی 26/8 درصد است.

نمودار 9- مقایسه نرخ بیکاری جمعيت 15-24 ساله استان‌های کشور در زمستان 1399

ج - سهم اشتغال ناقص زمانى :

افراد دارای اشتغال ناقص زمانى، شامل تمام شاغلانى است که در هفته مرجع، حاضر در سر کار يا غايب موقت از محل کار بوده، به دلايل اقتصادی نظير رکود کاری، پيدا نکردن کار با ساعت کار بيش‌تر، قرار داشتن در فصل غيرکاری و ... کمتر از ٤٤ ساعت کار کرده، خواهان و آماده برای انجام کار اضافى در هفته مرجع بوده‌اند. مجموع ساعت کار اضافى است که افراد دارای اشتغال ناقص تمايل به انجام آن دارند (تا سقف ٤٤ ساعت).

سهم اشتغال ناقص زمانی : عبارت است از نسبت جمعيت دارای اشتغال ناقص به جمعيت شاغل، ضرب در ١٠٠.

سهم اشتغال ناقص زمانی در زمستان 1399 برای استان 17/2 درصد و کل کشور، 10/8 درصد بوده است که از این حیث، استان گلستان جایگاه 6 را در بین استان‌های کشور دارا می‌باشد. بر اساس نتایج بدست آمده از این شاخص در زمستان 1399، استان لرستان با سهم 23/6 درصد بیشترین و استان کرمان با سهم 1/8 درصد کمترین سهم اشتغال ناقص زمانی را دارا بوده‌اند. (نمودار 10)

نمودار 10- مقایسه سهم جمعیت شاغل دارای اشتغال ناقص زمانی استان‌های کشور در زمستان 1399

د- سهم شاغلان :

بررسی اشتغال در بخش‌هاي عمده اقتصادي استان گلستان نشان می‌دهد که بخش خدمات با 454/6 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. بخش صنعت با 32/4 درصد و بخش کشاورزی با 22 درصد در مراتب بعدی قرار دارند. توزیع سهم شاغلان کشور در بخش‌های عمده اقتصادی عبارت است از : بخش خدمات 50/4 درصد، بخش صنعت با 33/8 و بخش کشاورزی 15/8 درصد. (جدول 3 و نمودار 11)

استان گلستان از نظر سهم شاغلان بخش‌ خدمات در جایگاه 19، بخش کشاورزی جایگاه 13 و در بخش صنعت در جایگاه 18 قرار دارد. (نمودارهای 12، 13 و 14)

جدول 3- سهم شاغلان بخش‌های عمده اقتصادی استان گلستان و کشور

نمودار 11- سهم شاغلان بخش‌های عمده اقتصادی استان گلستان در زمستان 1399

نمودار 12- سهم شاغلان بخش‌ کشاورزی استان‌های کشور در زمستان 1399

نمودار 13- سهم شاغلان بخش‌ صنعت استان‌های کشور در زمستان 1399

نمودار 14- سهم شاغلان بخش‌ خدمات استان‌های کشور در زمستان 1399