خلاصه نتایج طرح آمارگیری از معادن در حال بهرهبرداری استان گلستان و کشور - سال 1397
مقدمه
طرح آمارگيري از معادن در حال بهرهبرداري كشور با هدف تهيه آمار و اطلاعات مربوط به ارزش افزوده محقق شده، مقدار و ارزش توليدات مواد معدني، تركيب نيروي انسانی، ارزش سرمايهگذاري و ... هر ساله توسط مرکز آمار ایران به اجرا گذاشته ميشود. لازم به ذکر است که در این طرح، معادنی که حداقل به مدت 30 روز در سال بصورت پیوسته یا ناپیوسته اقدام به بهرهبرداری کردهاند، در جامعه آماری لحاظ میشوند و معادنی که فقط در حال اکتشاف، تجهیز، آمادهسازی یا بهرهبرداری آزمایشی بودهاند در این جامعه آماری قرار ندارند. روش آمارگیری این طرح برای معادن شن و ماسه بصورت نمونهگیری و برای معادن غیرشن و ماسه بصورت تمامشماری میباشد.
در این گزارش، خلاصهای از نتایج این طرح (منتشره توسط مرکز آمار ایران) برای شاخصهای ذیل ارائه گردیده است.
دریافت فایل کل گزارش از لینک----------->
الف- تعداد معادن در حال بهرهبرداری شامل شن و ماسه و غیر شن و ماسه (سیلیس،گوگرد و ید، زغالسنگ، لاشه آهکی، خاک نسوز، صدف دریایی و کوهی، سنگ لاشه و ...)
ب- تعداد شاغلان و مزد و حقوقبگیران معادن در حال بهرهبرداری
ج- ارزش افزوده ایجاد شده توسط معادن در حال بهرهبرداری
د- ارزش سرمایهگذاری معادن در حال بهرهبرداری
ه- ارزش جبران خدمات شاغلان مزد و حقوقبگیر معادن در حال بهرهبرداری
و- مقدار و ارزش تولیدات معادن در حال بهرهبرداری
الف- تعداد معادن در حال بهرهبرداری
معدن محدودهای شامل ذخایر معدنی است و معدنی در حال بهرهبرداری محسوب میشود که در آن مجموعهای از عملیات به منظور استخراج و کانهآرایی و بدست آوردن مواد معدنی قابل فروش، حداقل به مدت 30 روز در سال بصورت پیوسته یا ناپیوسته بهرهبرداری در آن انجام شده باشد.
در سال 1397 تعداد 4916 فقره از معادن کل کشور در حال بهرهبرداری (فعال) بودهاند و استان گلستان با 99 فقره معدن و سهم 2/0 درصدی از معادن در حال بهرهبرداری کل کشور، رتبه 21 را در بین استانهای کشور به خود اختصاص داده است. (نمودار 1)
معادن در حال بهرهبرداری کل کشور در سال 1397، شامل 1170 فقره معدن شن و ماسه و 3746 فقره معدن غیر شن و ماسه بوده و استان گلستان با تعداد 76 فقره معدن شن و ماسه و 23 فقره معدن غیر شن و ماسه به ترتیب با سهم 6/5 و 0/6 درصدی از معادن شن و ماسه و غیر شن و ماسه کل کشور، رتبه 4 و 28 را در بین استانهای کشور به خود اختصاص داده است.
نمودار 1- تعداد کل معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
ب- تعداد شاغلان معادن در حال بهرهبرداری
در سال 1397، 99734 نفر در کل کشور و 1843 نفر در استان مشغول به فعالیت در معادن بودهاند که استان گلستان با سهم 1/8 درصدی از کل کشور، رتبه 14 را در بین استانهای کشور به خود اختصاص داده است. (نمودار 2)
این در حالی است که تعداد شاغلان معادن درحال بهرهبرداری کل کشور و استان گلستان در سال 1396، بترتیب 95831 و 1615 نفر بوده است. مقایسه تعداد شاغلان معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 نسبت به سال 1396 نشان میدهد که تعداد شاغلان این بخش در کل کشور، 3903 نفر (4/1 درصد) و در استان گلستان 228 نفر (14/1 درصد) افزایش داشته است که از این حیث استان گلستان در جایگاه 6 در بین استانهای کشور قرار گرفته است.
مقایسه درصد تغییرات تعداد شاغلان معادن درحال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396 در 16 استان کاهشی و در 15 استان افزایشی بوده است. (نمودار 3)
متوسط تعداد شاغلان در یک معدن در حال بهرهبرداری کشور در سال 1397، 20/3 نفر و در استان گلستان 18/6 نفر بوده است که از این حیث استان گلستان در جایگاه 7 در بین استانهای کشور قرار گرفته است. (نمودار 4)
نمودار 2- مقایسه تعداد شاغلان معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
نمودار 3- درصد تغییرات تعداد شاغلان معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396
نمودار 4- مقایسه متوسط تعداد شاغلان یک معدن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
ج- ارزش افزوده ایجاد شده توسط معادن در حال بهرهبرداری
ارزش افزوده محقق شده توسط کل معادن در حال بهرهبرداری در سال 1397 در کل کشور برابر 307987/6 میلیارد ریال و در استان گلستان 1192/1 میلیارد ریال بوده است که استان گلستان با سهم 0/4 درصدی از کل کشور، در جایگاه 17 در بین استانهای کشور قرار دارد. (نمودار 5)
نمودار 5- ارزش افزوده محقق شده توسط معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
ارزش افزوده سال 1396 معادن در حال بهرهبرداری در کل کشور برابر 195114/6 میلیارد ریال و در استان گلستان 693/6 میلیارد ریال بوده است. بررسی ارزش افزوده سالهای 1397 و 1396 استان و کشور نشان میدهد، ارزش افزوده محقق شده توسط معادن در حال بهرهبرداری در سال 1397 نسبت به سال 1396 در کشور 112873 میلیارد ریال (57/85 درصد) و در استان گلستان 498/5 میلیارد ریال (71/9 درصد) افزایش داشته است که از این حیث استان گلستان جایگاه 7 را در بین استانهای کشور دارا میباشد.
مقایسه ارزش افزوده محقق شده معادن درحال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396 نشان میدهد در 25 استان افزایشی و در 6 استان کاهشی بوده است. (استانهای سیستان و بلوچستان و آذربایجان شرقی به ترتیب با 154/6 و 120/9 درصد افزایش، رتبههای اول و دوم را به خود اختصاص دادهاند). (نمودار 6)
متوسط ارزش افزوده یک معدن در حال بهرهبرداری در سال 1397 کل کشور 62/65 میلیارد ریال و استان گلستان 12/04 میلیارد ریال بوده است که از این حیث استان گلستان جایگاه 15 را در بین استانهای کشور دارا میباشد. (نمودار7)
نمودار 6- درصد تغییرات ارزش افزوده محقق شده معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور ( بجز سیستان و بلوچستان و آذربایجان شرقی) در سال 1397 نسبت به سال 1396
نمودار 7- متوسط ارزش افزوده محقق شده در یک معدن در حال بهرهبرداری از استانهای کشور در سال 1397
د- ارزش سرمایهگذاری معادن در حال بهرهبرداری
ارزش سرمایهگذاری عبارت است از تغييرات ايجاد شده در ارزش اموال سرمایهای (ارزش خريد يا تحصيل و هزينه تعميرات اساسي منهاي ارزش فروش يا انتقال اموال سرمایهای) طي دوره آماری.
ارزش سرمایهگذاری معادن در حال بهرهبرداری در سال 1397 در کل کشور برابر 19476/3 میلیارد ریال و در استان گلستان 213/2 میلیارد ریال بوده است که استان گلستان با سهم 1/1 درصدی از کل کشور در جایگاه 14 در بین استانهای کشور قرار دارد. (نمودار 8)
در سال 1396، ارزش سرمایهگذاری معادن درحال بهرهبرداری کل کشور 21694/4 میلیارد ریال و در استان گلستان 59/7 میلیارد ریال بوده است. بررسی ارزش سرمایهگذاری در سالهای 1397 و 1396 استان و کشور نشان میدهد، ارزش سرمایهگذاری معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 نسبت به 1396 در کل کشور 19748/1 میلیارد ریال (10/22 درصد) کاهش و در استان گلستان 153/5 میلیارد ریال (256/85 درصد) افزایش داشته است که گلستان در جایگاه 3 در بین استانهای کشور قرار دارد. (استانهای خوزستان (424/57 درصد)، همدان (306/76 درصد) و گلستان به ترتیب رتبههای اول تا سوم را به خود اختصاص دادهاند). (نمودار 9)
تغییرات ارزش سرمایهگذاری معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به 1396، نشان میدهد این شاخص در 18 استان افزایش و در 13 استان کاهش داشته است.
نمودار 8- ارزش سرمایهگذاری معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
نمودار 9- درصد تغییرات ارزش سرمایهگذاری معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور ( بجز خوزستان، همدان و گلستان) در سال 1397 نسبت به سال 1396
ه- ارزش جبران خدمات شاغلان مزد و حقوقبگیر معادن در حال بهرهبرداری
جبران خدمات مزد و حقوقبگيران عبارت است از مزد و حقوق و ساير پرداختیها (پول، كالا و ...) به کارکنان مزد و حقوقبگير توسط بهرهبردار یا پیمانکار.
منظور از مزد و حقوق، مجموع پرداختیهای كارگاه به صورت پول و يا كالا تحت عنوان مزد و حقوق به مزد و حقوقبگيران است.
ساير پرداختيها (پول، كالا و...) شامل پاداش، اضافه كار، هزينه خوراك و پوشاك، هزینه اياب و ذهاب، حق اولاد، حق عائلهمندی، بدي آب و هوا، سهم كارفرما از بیمههای اجتماعي، خواربار، بليط اتوبوس و ... است.
ارزش جبران خدمات به مزد و حقوقبگیران معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 در کل کشور برابر 41147 میلیارد ریال و در استان گلستان 381/8 میلیارد ریال بوده است که استان گلستان با سهم 0/93 درصدی از کل کشور، در جایگاه 16 در بین استانهای کشور قرار دارد. (نمودار 10)
بر اساس نتایج طرح آمارگیری از معادن درحال بهرهبرداری در سال 1396، ارزش جبران خدمات به مزد و حقوقبگیران پرداختی توسط بهرهبردار یا پیمانکار در کل کشور برابر 29857/1 میلیارد ریال و در استان گلستان برابر 271 میلیارد ریال بوده است.
بررسی ارزش جبران خدمات در سالهای 1397 و 1396 استان و کشور نشان میدهد، ارزش جبران خدمات معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 نسبت به سال 1396 درکشور، 11289/9 میلیارد ریال (37/8 درصد) و در استان گلستان 110/8 میلیارد ریال (40/9 درصد) افزایش داشته است که از این حیث استان گلستان در جایگاه 10 در بین استانهای کشور قرار دارد. مقایسه ارزش جبران خدمات استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396، نشان میدهد در 25 استان افزایش و در 6 استان کاهش داشته است. (نمودار 11)
متوسط ارزش جبران خدمات یک حقوقبگیر شاغل در معادن در حال بهرهبرداری سال 1397 در کل کشور برابر 426/5 میلیون ریال و در استان گلستان 212/7 میلیون ریال بوده است که از این حیث استان گلستان در جایگاه 23 در بین استانهای کشور قرار گرفته است. (نمودار 12)
نمودار 10- ارزش جبران خدمات به مزد و حقوقبگیران معادن درحال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
نمودار 11- درصد تغییرات ارزش جبران خدمات به مزد و حقوقبگیران معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396
نمودار 12- مقایسه متوسط ارزش جبران خدمات یک حقوقبگیر شاغل در معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
بر اساس نتایج طرح آمارگیری از معادن درحال بهرهبرداری در سال 1396، متوسط ارزش جبران خدمات به یک حقوقبگیر شاغل در معادن در حال بهرهبرداری در کل کشور برابر 323/7 میلیون ریال و در استان گلستان برابر 171/7 میلیون ریال بوده است.
بررسی میزان تغییرات متوسط ارزش جبران خدمات به یک حقوقبگیر شاغل در معادن در حال بهرهبرداری در سالهای 1397 و 1396 استان و کشور نشان میدهد، این شاخص در سال 1397 نسبت به سال 1396 درکشور، 102/8 میلیون ریال (31/8 درصد) و در استان گلستان 41 میلیون ریال (23/9 درصد) افزایش داشته است که از این حیث استان گلستان در جایگاه 18 در بین استانهای کشور قرار دارد. مقایسه میزان تغییرات متوسط ارزش جبران خدمات به یک حقوقبگیر شاغل در معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396، نشان میدهد در 27 استان افزایش و در 4 استان کاهش داشته است. (نمودار 13)
نمودار 13- درصد تغییرات متوسط ارزش جبران خدمات یک حقوقبگیر شاغل در معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396
و- مقدار و ارزش تولید معادن در حال بهرهبرداری
مقدار تولیدات که قابل عرضه (فروش) هستند شامل مواد معدنی خام و فرآوری شده در محل معدن میباشد.
مقدار تولیدات معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 در کل کشور برابر 361/4 میلیون تن و در استان گلستان 6/1 میلیون تن بوده است که استان گلستان با سهم 1/7 درصدی از تولیدات کل کشور، در جایگاه 21 در بین استانهای کشور قرار دارد. (نمودار 14)
بر اساس نتایج طرح آمارگیری از معادن درحال بهرهبرداری در سال 1396، مقدار تولیدات معادن در حال بهرهبرداری کل کشور 361/2 میلیون تن و در استان گلستان 5/4 میلیون تن بوده است.
بررسی مقدار تولیدات در سالهای 1397 و 1396 استان و کشور نشان میدهد، مقدار تولیدات معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 نسبت به سال 1396 درکشور 162202 تن (0/04 درصد) و در استان گلستان 757960 تن (14/09 درصد) افزایش داشته است که از این حیث استان گلستان در جایگاه هفتم در بین استانهای کشور قرار دارد.
مقایسه مقدار تولیدات معادن درحال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396، نشان میدهد این شاخص در 18 استان افزایش و در 13 استان کاهش داشته است. (نمودار 15)
نمودار 14- مقدار تولیدات معادن درحال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
نمودار 15- درصد تغییرات مقدار تولیدات معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396
ارزش تولید عبارت است از مجموع ارزش تولیدات قابل عرضه (فروش) شامل مواد معدنی خام و فرآوری شده براساس قیمت فروش در محل معدن.
ارزش تولیدات معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 در کشور برابر 394525/1 میلیارد ریال و در گلستان 1666/3 میلیارد ریال بوده است که استان گلستان با سهم 0/4 درصدی از تولیدات کل کشور، در جایگاه 17 در بین استانهای کشور قرار دارد. (نمودار 16)
در سال 1396، ارزش تولیدات معادن در حال بهرهبرداری کل کشور 250485/3 میلیارد ریال و در استان گلستان 1027/3 میلیارد ریال بوده است.
بررسی ارزش تولیدات در سالهای 1397 و 1396 استان و کشور نشان میدهد، ارزش تولیدات معادن درحال بهرهبرداری در سال 1397 نسبت به سال 1396 درکشور 144039/8 میلیارد ریال (57/5 درصد) و در استان گلستان 639 میلیارد ریال (33/0 درصد) افزایش داشته است که از این حیث استان گلستان در جایگاه 15 در بین استانهای کشور قرار دارد.
مقایسه ارزش تولیدات معادن درحال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396، نشان میدهد این شاخص در 27 استان افزایش و در 4 استان کاهش داشته است. (نمودار 17)
نمودار 16- ارزش تولیدات معادن در حال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397
نمودار17-درصد تغییرات ارزش تولیدات معادن درحال بهرهبرداری استانهای کشور در سال 1397 نسبت به سال 1396
جدول 1- خلاصه اطلاعات نتایج طرح آمارگیری از معادن در حال بهرهبرداری استان و کشور – سال 1397
نظر دهید